Investeringen en financiering

Investering- en financieringsstaat
Als onderdeel van de uiteenzetting van de financiële positie geven wij in deze paragraaf een beeld van de investeringen in 2016 en de financiering daarvan. Dit wordt hieronder samengevat in de Investering- en Financieringsstaat. Het overzicht en de toelichting daarop zijn tevens van belang voor de autorisatie van kredieten. In de Financiële Verordening is namelijk bepaald dat de kredieten voor de zogenaamde routine-investeringen meteen bij de begroting worden gevoteerd en dat voor de overige investeringen de benodigde kredieten in de loop van het jaar door middel van afzonderlijke voorstellen aan uw raad worden voorgelegd.

Toelichting

Vaste activa
Bij de vaste activa wordt voor 41,8 miljoen euro aan investeringen geraamd, met daartegenover 7,9 miljoen euro aan subsidies en eigen gemeentelijke bijdragen. In combinatie met de geraamde afschrijvingen ad 35,5 miljoen euro daalt daardoor de boekwaarde van de vaste activa van 1.091 miljoen euro naar 1.089 miljoen euro.

De 41,8 miljoen euro aan investeringen in vaste activa onderscheiden we naar drie soorten, namelijk:

Routine-investeringen
De routine-investeringen zijn investeringen ter vervanging van bestaande activa in de sfeer van bedrijfsvoering met als doel de bedrijfsvoering op het huidige peil te houden. Het betreft voornamelijk investeringen in automatisering, meubilair, huisvesting, voertuigen en materieel. Voor 2016 betreft het de volgende investeringen:

De kapitaallasten van deze investeringen zijn opgenomen in deze begroting. Het beschikbaar stellen van de kredieten vindt bij de begrotingsvaststelling plaats in het raadsvoorstel bij de begroting.

Beleidsmatige investeringen
Beleidsmatige investeringen betreffen investeringen waarover al principebesluiten zijn genomen en waarvoor de dekking al is geregeld. De autorisatie en kredietverstrekking vinden niet plaats bij de vaststelling van de begroting, maar in de vorm van afzonderlijke raadsvoorstellen in de loop van het jaar. Voor 2016 worden voor 20,5 miljoen euro aan beleidsmatige investeringen geraamd.

Investeringen in de openbare ruimte met maatschappelijk nut
Investeringen met maatschappelijk nut zijn investeringen die in principe niet verhandelbaar zijn, maar wel een meerjarig nut (kunnen) hebben. Voor zover ze plaatsvinden in de openbare ruimte mogen ze worden geactiveerd. Voorbeelden hiervan zijn wegen, straten, pleinen, bruggen, openbaar groen. Voor 2016 wordt  12,1 miljoen euro investeringen geraamd. Het betreft:

• De 7,7 miljoen euro investeringen in verkeer- en vervoerprojecten betreffen voornamelijk het Stationsgebied (0,8 miljoen euro), Hoogkerk (3,0 miljoen euro), HOV-as (2,6 miljoen euro) en diversen (1,3 miljoen euro). Daarbij worden 7,9 miljoen euro aan bijdragen verwacht uit subsidies en overige inkomsten.
• De 4,4 miljoen euro vervangingsinvesteringen in de openbare ruimte betreffen investeringen in bekabeling VRI’s (1,5 miljoen), oeverbeschoeiingen(2,6 miljoen), en speelvoorzieningen (0,3 miljoen).

Ook bij deze investeringen worden voor de autorisatie en kredietverstrekking afzonderlijke raadsvoorstellen aan uw raad voorgelegd.

Vlottende activa: onderhanden werk inzake grondexploitaties
Investeringen in grondexploitaties gelden in de gemeentelijke verslaglegging als vlottende activa. Het betreft zaken als grondaankopen en infrastructurele werken. In 2016 gaat het naar verwachting om 47,2 miljoen euro aan investeringen, met daartegenover 22,1 aan inkomsten.

De investeringen zijn als volgt opgebouwd:

Woningbouwlocaties 10,9 miljoen euro

• CiBoGa 0,8 miljoen euro
• Helpermaar 0,3 miljoen euro
• Oosterpark 0,4 miljoen euro
• Reitdiep 3 + 4 1,7 miljoen euro
• Oosterhamrikzone 2,0 miljoen euro
• Eemskanaalzone 5,7 miljoen euro

Bedrijfsterreinen en kantoren 35,4 miljoen euro

• Eemspoort 0,2 miljoen euro
• Zernike 1,3 miljoen euro
• Westpoort 1,4 miljoen euro
• Rode Haan 0,7 miljoen euro
• Europapark 2,6 miljoen euro
• Grote Markt              29,1 miljoen euro
• Driehoek Peizerweg 0,1 miljoen euro

Wijkvernieuwing 0,3 miljoen euro

• Paddepoel Zuidoost 0,3 miljoen euro

Hergebruik grond 0,6 miljoen euro

• Bouwrijp maken 0,5 miljoen euro
• Planontwikkeling 0,1 miljoen euro

Financiële activa
Begin 2016 heeft de gemeente naar verwachting voor totaal 490 miljoen euro aan financiële activa. Dit betreft als hoofdonderdelen zo’n 459 miljoen euro aan verstrekte geldleningen en zo’n 26 miljoen euro aan kapitaalverstrekkingen (deelnemingen). Bij de verstrekte geldleningen gaat het voornamelijk om de leningen voor Meerstad (275 miljoen euro) en de leningen aan woningcorporaties (138 miljoen euro). Het bedrag aan uitgezette leningen loopt met 11 miljoen euro terug. Dit komt vooral doordat er sinds 2001 aan woningcorporaties geen leningen meer worden verstrekt en er alleen nog aflossing plaats vindt van bestaande leningen. Het totaal van de uitgezette leningen eind 2016 komt daardoor uit op 447 miljoen euro. Het totaal van de financiële activa komt uit op afgerond 478 miljoen euro.

Financiering
Als gevolg van de verschillende bewegingen hierboven beschreven stijgt de boekwaarde van de gemeentelijke activa van 1,778 miljard naar 1,790 miljard euro. De financiering van deze boekwaarde geschiedt door middel van de reserves en voorzieningen van de gemeente, door geldleningen die de gemeente in het verleden heeft aangetrokken, door het inzetten van kort geld of door het aantrekken van nieuwe geldleningen.

De omvang van de reserves neemt naar verwachting toe van 215 naar 234 miljoen euro en de omvang van de voorzieningen neemt af van 30 miljoen euro naar 28 miljoen euro. Per saldo komen de eigen financieringsmiddelen daarmee eind 2016 naar verwachting uit op 262 miljoen euro. Het overgrote deel van de 1,790 miljard euro aan boekwaarde wordt daarom gefinancierd met langlopende leningen. Het totaal aan aangetrokken lange geldleningen begin 2016 bedraagt naar verwachting 1,212 miljard euro. Hierop wordt 47 miljoen euro afgelost en 149 miljoen euro aan nieuwe leningen worden aangetrokken. Het bedrag van de opgenomen lange geldleningen eind 2016 komt daarmee uit op 1,314 miljard euro. In combinatie met de 262 miljoen aan reserves en voorzieningen is er ten opzichte van de geraamde boekwaarde van 1,790 miljard euro eind 2016 nog een gat van 214 miljoen euro. Dit zal gefinancierd worden door het inzetten van kort geld en/of door alsnog nieuwe geldleningen aan te trekken. Deze bedragen verschillen van de bedragen in bijlage 9 ‘Overzicht opgenomen/op te nemen langlopende leningen’, omdat het hier gaat over voornemens tot investeren of wel kredietaanvragen, die in werkelijkheid in 2016 niet in alle gevallen voor het volle bedrag tot uitgaven hoeven te leiden. Bijlage 9 is opgesteld vanuit treasury-perspectief: op basis van in 2015 en 2016 daadwerkelijke verwachte kasstromen voor investeringen is ingeschat welk bedrag aan langlopende leningen moet worden aangetrokken.