Economie en werkgelegenheid

Deelprogramma 1

Groningen kennisstad

Aandeel in het totaal programma

Dankzij de aanwezigheid van de Rijksuniversiteit, de Hanzehogeschool en kennisintensieve bedrijven liggen er in Groningen veel kansen voor nieuwe kennisintensieve bedrijvigheid. Die kansen willen we benutten. Als gemeente bevorderen we de samenwerking tussen de verschillende partijen. We ondersteunen nieuwe initiatieven. Ook communiceren we actief en internationaal over de kwaliteiten van Groningen als kennisstad.

EFFECT INDICATOREN

indicator

*

Behaald
2013

Behaald
2014

Beoogd
2015

Beoogd
 2016

  • Aantal werkzame personen in onze speerpuntsectoren

1

42.420

42.183

>42.188

groei ten opzichte van 2015

  • Aandeel bedrijven dat nieuwe producten ontwikkelt

2

n.b.

40%

n.b.

> 40%

  • Aandeel bedrijven dat samenwerkt met kennisinstellingen

2

n.b.

48,6%

n.b.

> 48,6%

  • Aantal studenten op HBO- of WO-opleiding (waarvan aandeel buitenlands)

3

54.973
(10,5%)

57.150
(11%)

>57.150
 (>11%)

> dan in
 2015

  1. Statistisch Jaaroverzicht Gemeente Groningen, thema 5: Werkgelegenheid en economie. Het gaat hier om het aantal werkzame personen in de sectoren healthy ageing, energie, ICT en de creatieve industrie.
  2. Vestigingenenquête, Onderzoek en Statistiek Groningen. De innovatievragen worden om het jaar gemeten.
  3. Statistisch Jaaroverzicht Gemeente Groningen, thema 8: Onderwijs. 'Realisatie 2013' heeft betrekking op schooljaar 2012-2013; 'realisatie 2014' op schooljaar 2013-2014.

Beleidsvelden

Samenwerken met onze kennisinstellingen

Onder de noemer ‘Het Akkoord van Groningen’ werken de Rijksuniversiteit, UMCG, Hanzehogeschool en de gemeente structureel samen. Daarbij zetten ze Groningen steviger neer als internationale kennisstad en centrum van innovatie. De Akkoordpartners legden de speerpunten en doelstellingen voor 2015-2019 vast in ‘Akkoord 3.0: Groningen, City of Talent 2020’. De Akkoordpartners vertalen de speerpunten van Akkoord 3.0  jaarlijks in concrete projecten in de vorm van een  uitvoeringsagenda en begroting.

We willen dat bedrijven, kennisinstellingen en overheden samen optrekken en belangrijke bijdragen leveren aan (nieuwe) innovatieve werkgelegenheid.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Behaald
2014

Beoogd
2015

Beoogd
 2016

Beoogd
2018

  • Ontwikkeling percentage HBO+ respondenten dat merk City of Talent aan Groningen verbindt

7%

10 %

13 %

20 %

  • Stijgging van het aantal bezoekers aan website City of Talent

50.529

53.500

55.500

60.000

  • Stijging van het aantal volgers op Twitter en LinkedIn

4.026

4.300

4.500

4.800

Analyse Hoe staan we ervoor?

Groningen heeft alles in huis om verder te groeien als kennis- en innovatiestad. Groningen is qua aantal de vierde studentenstad van Nederland. De groei van de stad vond voor een belangrijk deel plaats dankzij de toename van studenten, ook uit het buitenland. De beginnende technologiebedrijven van de Rijksuniversiteit en het UMCG hebben meer economische impact en tellen dubbel zoveel banen als Amsterdamse kennisinstellingen (bron: BIGGAR Economics, BNR Radio). Door de samenwerking tussen overheid, kennisinstellingen én bedrijfsleven te intensiveren kunnen wij gezamenlijk beter zichtbaar maken wat Groningen Kennisstad en de regio Groningen op het gebied van innovatie te bieden hebben.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

De belangrijkste doelen van het Akkoord van Groningen 3.0:

  • Naamsbekendheid van Groningen als City of Talent vergroten. We willen het bedrijfsleven laten aansluiten bij de campagne om het merk ‘Groningen, City of Talent’ een grotere impact te geven.
  • Een nieuwe campagne opzetten om Groningen nationaal en internationaal te vermarkten als vestigingslocatie onder de paraplu’s van ‘Groningen, City of Talent’ en ‘Er gaat niets boven Groningen'.
  • Meer studenten, toponderzoekers en bedrijvigheid aantrekken en behouden.
  • Gezamenlijk grensoverschrijdende kennisprojecten opzetten en faciliteren.
  • Toename van de samenwerking tussen kennisinstellingen en bedrijven.
  • Vergroten van de werkgelegenheid en stimuleren van ondernemerschap.

Activiteiten

Bijdragen aan International Welcome Center North (IWCN) voor internationale kennismigranten

Uitvoeren van de campagne ‘Groningen, City of Talent’

Strategische speerpunten (Energie, Healthy Ageing) verder versterken

Internationale contacten versterken

Stimuleren van innovatief ondernemerschap, samen met de creatieve opleidingen en bedrijven

 

Faciliteren van gezamenlijke (internationale) kennis-/innovatieprojecten

Samen met andere overheden, kennisinstellingen en het bedrijfsleven nemen we deel aan grote Europese samenwerkingsprojecten op het gebied van kennisontwikkeling en innovatie. Daarmee versterken we onze kennisinfrastructuur en proberen we andere partijen te laten investeren in de Noordelijke economie.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Beoogd
 2016

  • Grote kennisprojecten ondersteunen

3

  • Nieuwe Europese projecten op gebied van Smart Energy ondersteunen

2

  • Acquisitie kennisintensieve bedrijven

4

Analyse Hoe staan we ervoor?

Het cofinancieringsfonds voor kennisprojecten besteedden we in 2012 en 2013 aan acht grote kennisprojecten met een totale omvang van 21,7 miljoen euro. Die leverden bijna 400 nieuwe banen op en leveren op termijn nog honderden extra banen op bij starters en toeleveranciers. De projecten versterkten het profiel van Groningen, vooral op de terreinen Energie en Healthy ageing. Noord-Nederland kreeg erkenning als Europese voorbeeldregio op het gebied van Active and Healthy Ageing. Groningen behaalde een finaleplaats in de strijd om de innovatiefste stad van Europa (de iCapital-verkiezingen). Daarna hebben we het profiel van Groningen als Smart Users' City in 2014/2015 verder ontwikkeld en gepromoot.  

Activiteiten

Ondersteunen (verdere) ontwikkeling van grote innovatieve kennisprojecten

Acquireren van kennisintensieve bedrijvigheid samen met onze partners

Ondersteunen creatieve industrie in Noord-Nederland bij (internationale) profilering

Meewerken aan een ontwikkelagenda voor de ICT-sector, gericht op arbeidsmarkt en onderwijs

Samenwerking versterken gericht op kennis en innovatie

Samenwerken in de regio en over de grenzen vormt steeds meer de basis voor het economische beleid. Voor goede innovatieve projecten is het nodig met veel partijen samen te werken. We verbinden mensen, bedrijven, kennisinstellingen en samenwerkingspartners uit de stad met de regio en slaan ook bestuurlijk de handen ineen richting Den Haag en Brussel.

We willen een sterkere positie van de Groningse regio bereiken in landelijke en Europese netwerken, onder meer om het Groningse innovatiepotentieel voor het voetlicht te brengen en de kansen op externe subsidies en investeringen te vergroten.

Analyse Hoe staan we ervoor?

Noord-Nederland profiteert van de trekkracht van Groningen waar het gaat om innoveren en profileren. Omgekeerd hebben wij de kwaliteiten van de regio nodig om ons internationaal te profileren. Zo hebben we ons als 'stadsregio' goed kunnen neerzetten in Brussel (Europees stedennetwerk), Hamburg, Barcelona en in China. Daar gaan we mee door.

In Noordelijk verband breidden we in 2014 de samenwerking met Assen, Emmen en Leeuwarden uit. Dat leidde tot een gezamenlijke projecten-verwerver in Brussel. Ook vervolgden we de gezamenlijke masterclass Innovatie. Verder is de besluitvorming van de vier Noordelijke steden binnen het Samenwerkingsverband Noord Nederland (SNN) beter op elkaar afgestemd.

We betrokken onze partners en het bedrijfsleven uit de regio actief bij de totstandkoming van de nieuwe Economische Agenda 2015-2019. Samen voeren we deze agenda nu uit waarbij nadrukkelijk ruimte is voor initiatieven uit de markt die bijdragen aan de economie en de werkgelegenheid met cofinanciering door meerdere partijen.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

De opgedane contacten in Den Haag, Brussel en Europese samenwerkingssteden verder uitbouwen.
Meer samenwerking tussen de vier grote Noord-Nederlandse steden.

Activiteiten

Regionale en (inter)nationale samenwerking versterken

(inter)nationaal promoten van onze kennissectoren

Met onze kennisinstellingen en de vele kennisintensieve, innovatieve bedrijven willen we Groningen uitbouwen tot een economische regio van betekenis in het Europa van nu en straks. Dat vraagt om meer internationaal georiënteerde activiteit en scherpe profilering.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Beoogd
 2016

  • Samenwerkingsprojecten met Hamburg op gebied van kennis/innovatie

8

  • Events helpen organiseren die de bekendheid van Groningen als start-up city vergroten

3

  • (Internationale) podia waarop we Groningen als internationale kennisstad positioneren

2-3

Analyse Hoe staan we ervoor?

Al enige jaren voeren we internationale activiteiten uit om de kennissectoren in Groningen te profileren. Daarbij richten we onze aandacht op energie en healthy ageing en het ondersteunen van de internationale ambities van onze kennisinstellingen. Wereldwijd komt er steeds meer aandacht voor de 'Biobased Economy' en de 'Smart and Healthy City'.

Onder andere met 'Groningen Geeft Energie' werken we aan de uitbouw van de Smart Energy City Groningen. Er ligt een stevig fundament: met duurzaamheidsprojecten als smart grids, de energiecoöperatie Gruneger Power en EnTranCe lopen we voorop. De stad is een proeftuin en we nodigen nadrukkelijk partijen uit om daarin samen met ons te investeren. Daarmee zetten we Groningen in Europees verband op de kaart.

De arbeidssector rondom healthy ageing is in Groningen met ruim 22 duizend arbeidsplaatsen de grootste sector. De kennisinfrastructuur op het gebied van healthy ageing in Noord-Nederland kan zich meten met de wereldtop. Veel bedrijven zijn starters die voortkomen uit de Groningse kennisinstellingen. Het onderzoek naar veroudering, onder meer binnen ERIBA en ook LifeLines, trekt internationale farmaceutische bedrijven aan. Die doen een deel van hun research- en development-activiteiten in Noord-Nederland.

Activiteiten

Intensiveren samenwerken met Hamburg

Ondersteunen en verder faciliteren start-ups technologiebedrijven

Groningen internationaal promoten als Smart City

Meewerken aan internationaal congres 'Building the future of Health' in juni 2016 in Groningen

Talent en bedrijfsleven koppelen

We  bevorderen meer en betere samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven. Ook willen we dat aankomende professionals meer in contact komen met bedrijven in de regio. We ondersteunen initiatieven die deze samenwerking bevorderen.

We willen voldoende en goed gekwalificeerde arbeidskrachten in de Groningse regio.

Analyse Hoe staan we ervoor?

Het georganiseerde bedrijfsleven en de gemeente sloten eind 2014 het Convenant Ondernemend Groningen. Daarin spraken we af dat we de komende jaren werken aan zeven ontwikkelopgaven. Een van de onderwerpen is een betere samenwerking tussen het onderwijs en het bedrijfsleven. Het is in elkaars belang wanneer de onderwijs- en kennisinstellingen en het bedrijfsleven beter op elkaar aansluiten. In de afgelopen jaren ondersteunde de gemeente verschillende initiatieven die de samenwerking tussen onderwijsinstellingen en bedrijven verbeteren of ondernemerschap in het onderwijs bevorderen. Stichting OTP en Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap Groningen zijn daarvan twee voorbeelden.

Activiteiten

Initiatieven onderwijs-bedrijfsleven voor (aankomende) professionals ondersteunen

Huisvesten van de kenniseconomie

In goede afstemming met de kennisinstellingen en het bedrijfsleven zorgen we dat de kenniseconomie goed uit de voeten kan in Groningen. We werken mee aan de verdere ontwikkeling van Zernike Campus Groningen en de Healthy Ageing Campus bij het UMCG. We faciliteren initiatieven voor broedplaatsen.

Samen met onze partners willen we een bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van de kennisdynamo's. Dat zijn fysieke plekken waar kennis is geconcentreerd.

Analyse Hoe staan we ervoor?

De Zernike Campus Groningen willen we ontwikkelen tot een van de belangrijkste kennisdynamo's van stad en regio. Hiervoor waren initiatieven zoals de Energy Academy Europe en proeftuin EnTranCe van groot belang. Ook legden we een stevige basis voor de verdere profilering van de campus in de komende jaren. Dat gebeurde door het vaststellen van een strategische agenda met de Akkoordpartners en bedrijvenverenigingen. Ook het opnieuw bepalen van het stedenbouwkundig kader en het ontwikkelen van een huisstijl droegen bij aan de profilering van de campus.

De Healthy Ageing Campus nabij het UMCG is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot het samenwerkingsplatform van wetenschap en bedrijfsleven. De samenwerking leverde ruim 100 nieuwe, hoogwaardige arbeidsplaatsen op. De campus is opgericht om activiteiten te stimuleren en nieuwe banen te creëren door bedrijven, onderwijs-, en onderzoeksinstellingen met elkaar in contact te brengen.

Uit onderzoek van het ministerie van Economische Zaken blijkt dat de Zernike Campus en de Healthy Ageing Campus inmiddels tot de top 10 van de Nederlandse campussen zijn opgeklommen. Samenwerking tussen deze groeicampussen kan meer maatschappelijke impact en hoogwaardige werkgelegenheid opleveren. Het kan leiden tot een plaats in de landelijke top 5. Dit is het streven voor de komende jaren. Uiteindelijk willen de Akkoordpartners één campus realiseren. Dat kan door verdere professionalisering van het Zernike Campus-management. En door integratie van kennis en interactie op inhoud.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

Samen met onze partners een bijdrage leveren aan de verdere ontwikkeling van fysieke plekken waar kennis samenkomt, zoals campussen, ontmoetingsplaatsen voor start-ups en broedplaatsen voor de huisvesting en begeleiding van startende ondernemers.

Activiteiten

Zernike Campus Groningen gezamenlijk verder ontwikkelen

Bedrijvencoöperatie van de Healthy Ageing Campus faciliteren

Kennishubs en broedplaatsen voor start-ups en zzp-ers faciliteren

Deelprogramma 2

Aantrekkelijke stad

Aandeel in het totaal programma

In dit deelprogramma bundelen we ons beleid voor het versterken van de economische en toeristische betekenis van de stad. We richten ons daarbij op het versterken van het toerisme, de horeca en de winkels binnen en buiten de binnenstad.

EFFECT INDICATOREN

indicator

*

Behaald
2013

Behaald 2014

Beoogd 2015

Beoogd 2016

  • Aantal binnenstadbezoekers (x 1 miljoen)

1

22

   23-25

stabiel

22-25

25

  • Bezoekerswaardering binnenstad

1

6,7

6,8

6,8 of hoger

6,8 of hoger

  • Aantal toeristische overnachtingen

2

397.359

412.000

>412.000

meer dan in 2015

  • Leegstand winkelvloeroppervlak

3

12,0%

11,0%

 11,3%

8,5%*1

  1. Locatus.
  2. Stadsmonitor Gemeente Groningen.
  3. Vastgoedmonitor Gemeente Groningen.

*1   We streven naar een fors lager leegstandspercentage in 2016, op basis van het feit dat momenteel de grootste twee leegstaande panden in de binnenstad worden ingevuld. Dit drukt het leegstandspercentage aanzienlijk.

Beleidsvelden

Samenwerken met binnenstadondernemers

Samen met de binnenstadondernemers streven we naar een aantrekkelijk aanbod aan winkels, horeca, markt, evenementen, gastvrijheidsacties en verrassende nieuwe (winkel/horeca-)concepten. De programmering verschuift steeds meer naar de ondernemers. Wij moedigen hen daarin aan, betalen voor een deel mee en blijven verantwoordelijk voor de grote lijnen en de beleidskaders. Ondernemers en gemeente werken samen en stemmen af in het overlegplatform 'BinnenstadsManagement’.

We willen de levendigheid van de stad bevorderen en daarmee meer bezoekers trekken.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Beoogd 2016

  • Aansluiten bij de landelijke retailagenda van minister Kamp

minimaal 1 project

  • Samenwerking verbeteren tussen winkelstraten en/of wijkwinkelcentra

2 projecten

  • Innovatie en kennisverrijking bij binnenstadondernemers stimuleren

3 projecten

  • Gezamenlijke winkeliersacties stimuleren verspreid over de week

1 project

  • Startende winkeliers inspireren

2 bijeenkomsten

  • Gastvrijheid van Groningen verhogen

2 projecten of bijeenkomsten

  • Nieuwe winkels of winkelketens naar de stad halen

3 nieuwe acquisities

Analyse Hoe staan we ervoor?

Hoewel een aantal onderdelen in de detailhandel en de traditionele horeca het nog moeilijk hebben, zagen we de binnenstad in 2014 en 2015 weer opkrabbelen. Een aantal straten herstelde zich goed door het experiment met minder regels. De ontwikkeling in de winkelleegstand in Groningen wijkt in positieve zin af van het landelijke gemiddelde. Ook verruimden we de winkeltijden. Het vermaken van het winkelend publiek wordt steeds belangrijker: de consument wil iets beleven en vermaakt worden. Het aantal bezoekers van de stad stijgt nog steeds, waarbij het aandeel bezoekers uit de stad zelf toeneemt. Daardoor blijft de bezoeker minder lang en dat heeft ook effect op de bestedingen.

Activiteiten

Gezamenlijke projecten met het bedrijfsleven uitvoeren en ondersteunen

Aanvalsplan detailhandel uitvoeren; nieuwe winkels, nieuwe winkelconcepten aantrekken en stimuleren

Bevorderen toerisme

Stadsbezoekers en toeristen komen vooral af op leuke evenementen en activiteiten. Samen met onze partners en ondernemers werken we aan een gastvrije binnenstad, aan een gevarieerd evenementenaanbod (programma 'Bruisende Binnenstad') en aan de promotie ervan. In dit beleidsveld is ook opgenomen de bediening van de bruggen, de verdeling van  aanlegplaatsen voor hotelschepen, plezier-/beroepsvaart en kleine bootjes, inclusief toezicht en handhaving.

We willen meer bezoekers naar de stad trekken die langer verblijven en meer geld uitgeven.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Beoogd
 2015

Beoogd
2016

  • Aantal aanlegplaatsen voor hotelschepen

15

18

  • Aantal beroepsschepen laden/lossen

75

75

Analyse Hoe staan we ervoor?

De toeristische sector kampt inmiddels vijf jaar met een economische crisis, maar er klinken weer voorzichtig optimistische geluiden. Stichting Marketing Groningen blikte in juni 2015 tevreden terug op 2014. De stichting constateert een flinke groei in het aantal Duitse toeristen dat naar de stad komt. En de gestage groei van het aantal toeristische overnachtingen houdt nog steeds aan dankzij een forse stijging van hotelgasten. Dit aantal groeit voor het tiende jaar op rij.

Activiteiten

Zorgen voor gastvrije binnenstad met een gevarieerd evenementenaanbod

Marketing Groningen ondersteunen

Bruggen bedienen en aanlegplaatsen verdelen

Binnenstadsontwikkelingen (economische aspecten)

De binnenstad van Groningen is aantrekkelijk door een goede mix van winkels, horeca, cultuur, evenementen en wonen. We denken na hoe we de binnenstad ook de komende decennia aantrekkelijk kunnen houden. Dit doen we samen met betrokkenen in de binnenstad. We beperken ons hier tot activiteiten rondom economie en werkgelegenheid. Zie ook Paragraaf 1 Integraal gebiedsgericht werken, onderdeel Binnenstad.

We willen de binnenstad van Groningen voorbereiden op de toekomst. Het doel is om haar aantrekkingskracht en economisch functioneren te verbeteren.

Analyse Hoe staan we ervoor?

De stad groeit hard en is steeds belangrijker voor de regio. Daarnaast verandert het winkel- en horecalandschap in hoog tempo. Ook neemt het belang van recreatief bezoek, cultuur en evenementen toe. En wonen in de binnenstad wordt steeds populairder. We stelden het Bestemmingsplan Binnenstad vast en hebben de toekomstvisie Binnenstad voorbereid. Zo zijn grote stappen gezet naar een toekomstbestendige binnenstad, ook op de lange duur.

Zowel eigen inwoners als bezoekers waarderen Groningen als de op twee na aantrekkelijkste stad van Nederland (bron: onderzoek van Hendrik Beerda Brand Consultancy).
Goudappel Coffeng onderzocht de economische vitaliteit van de 100 grootste centrumgebieden van Nederland. Groningen is ingedeeld bij de vitale binnensteden en neemt plaats 16 in.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

We willen de binnenstad van Groningen voorbereiden op de toekomst en  haar aantrekkingskracht en economisch functioneren verbeteren. Dat is noodzakelijk omdat de stad hard groeit en de regiofunctie aan betekenis toeneemt. Daarnaast verandert het winkel- en horecalandschap in hoog tempo, neemt het belang van recreatief bezoek, cultuur en evenementen toe en wordt het wonen in de binnenstad steeds populairder.

Activiteiten

Uitvoeren visie Bestemming Binnenstad,  fase 1

Verbeteren verblijfsklimaat (kwaliteit openbare ruimte; toegankelijkheid; veiligheid)

Ontwikkelen Grote Markt, Nieuwe Markt en Groninger Forum

Experimenteren met verruiming van regelgeving in de binnenstad

Binnenstadbezoek meten met WiFi-tellers

Uitwerken, vereenvoudigen en uitvoeren reclamebeleid

Winkels buiten de binnenstad

Ook buiten de binnenstad zijn er in onze stad veel winkels waarvan de meeste in wijkwinkelcentra. Daarnaast hebben we diverse locaties voor grootschalige detailhandel. In onze Structuurvisie Detailhandel 2011 staat dat we de verschillende soorten en locaties van en voor detailhandel faciliteren. We kijken hierbij naar de specifieke functie en betekenis zodat de winkels elkaar versterken en niet in de weg zitten.

We willen investeringsplannen van ondernemers maximaal faciliteren. Dit doen we binnen een logische detailhandelsstructuur die ertoe leidt dat Groningen als koophoofdstad van het Noorden een groot en compleet aanbod heeft. Binnen die structuur vinden bewoners en bezoekers van de stad voldoende winkels in hun omgeving.

Analyse Hoe staan we ervoor?

Ondanks de naweeën van de crisis zien we nog een grote dynamiek binnen winkels in dagelijkse voorzieningen. Dat geldt ook voor grootschalige en kleine winkels. De verschillende supermarktketens wensen op diverse plekken in de stad uitbreiding, verplaatsing of vestiging. Vaak zijn schaalvergroting en bereikbaarheid de belangrijkste redenen. Het gaat hierbij ook om innovatieve concepten zoals internet pick-up points. Kleinschalige wijkwinkels hebben het vaak moeilijker. Ze zijn gebaat bij samenhang en aantrekkelijkheid van het wijkwinkelcentrum en ondersteuning. Grootschalige winkels houden voldoende interesse voor het Sontplein als vestigingslocatie. Het Hoendiep blijft een aandachtslocatie.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

In 2016 actualiseren we onze detailhandelsvisie. We ontwikkelen beleid op specifieke onderdelen, zoals de ontwikkelingen van pick-up points van supermarkten en een toekomstvisie op het Hoendiep.

Activiteiten

Wijkwinkelcentra ondersteunen

Faciliteren van investeringsinitiatieven van supermarkten en andere winkels

Sontweg-gebied verbeteren via vaststelling en uitvoering Masterplan; aantrekkelijke route naar binnenstad ontwerpen

Warenmarkten en standplaatsen

De warenmarkt in de binnenstad en de wijkmarkten vormen een wezenlijk onderdeel van de stad Groningen en zorgen voor een aanvulling op het bestaande winkelaanbod. Een goed functionerende warenmarkt speelt een belangrijke rol in de aantrekkingskracht en levendigheid van de stad Groningen. De markten worden vanuit de gemeente gefaciliteerd door het beschikbaar stellen van de marktterreinen en voorzieningen, vergunningverlening en de handhaving hierop. Wij werken aan een optimaal ondernemersklimaat in de stad. Hiertoe voeren wij gesprekken met de marktondernemers en standplaatshouders en de Centrale Vereniging voor de Ambulante Handel. Naast markten bieden diverse standplaatshouders hun waren aan, als aanvulling op het bestaande winkelbestand.

We willen een markt en standplaatsen die bijdragen aan de aantrekkelijkheid en levendigheid van de binnenstad.

We willen de markten behouden en waar mogelijk hun functie versterken. Diversiteit, kwaliteit en continuïteit zijn hierbij de sleutelbegrippen. Onze beleidsdoelen zijn:
Een toekomstbestendige warenmarkt voor Stadjers, regionale bezoekers en toeristen.
Wij streven naar een kostendekkende warenmarkt.
Aan de hand van 'Bestemming Binnenstad' ontwikkelen wij de warenmarkt verder op kwaliteit.

Analyse Hoe staan we ervoor?

Er is achterstand in het onderhoud en beheer van de warenmarkt; professionalisering is noodzakelijk. Daarnaast staat vanwege het economisch tij het aantal verhuurde vierkante meters op de markt onder druk.

Wij brachten een eenduidige aansturing en positionering van de markt tot stand door de samenwerking tussen verschillende gemeentelijke onderdelen en de markt te verbeteren. Hiermee hebben wij een betere aansluiting op de programmering in de binnenstad. Wij houden een proef met de warenmarkt op koopzondag op de Vismarkt en Grote Markt. Daarnaast verbeterde de relatie en samenwerking met de Centrale Vereniging voor Ambulante Handel (CVAH), de marktcommissie én de marktadviescommissie. Ook bij een eventuele samenloop van evenementen met de warenmarkt. De raad stelt in 2015 'Bestemming Binnenstad' vast. Deze nota bepaalt mede de verdere ontwikkeling van de warenmarkt. Dit resulteert uiteindelijk in een Masterplan voor de markt.

Per 1 januari 2014 is het beleid 'Standplaats 2014' van kracht geworden. Een goede uitrol hiervan moet er tot leiden dat voor de standplaatsen een eenduidige werkwijze ontstaat op het gebied van vergunningverlening, handhaving en facturatie.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

In aansluiting op de nieuwe nota 'Bestemming Binnenstad' willen we in samenwerking met de warenmarkt  in 2016 een visie ontwikkelen op de toekomst van de Groninger warenmarkt; een Masterplan voor de markt.

Activiteiten

Organiseren/faciliteren/vergunningen verstrekken markt- en standplaatsen

Deelprogramma 3

Bedrijvige stad

Aandeel in het totaal programma

Met dit deelprogramma zorgen we voor een goed ondernemersklimaat in onze gemeente. We bieden ondernemers maximaal de ruimte om te ondernemen. Met aantrekkelijke en bereikbare werklocaties, goede dienstverlening en nuttige ondersteuning. Voor het ondernemingsklimaat is ook de arbeidsmarkt van betekenis. Ons arbeidsmarktbeleid is te vinden in programma Werk en inkomen.

EFFECT INDICATOREN

Indicator

Behaald
2013

Behaald
2014

Beoogd
2015

Beoogd

2016

  • Aantal bedrijfsvestigingen (waarvan aantal startende ondernemers)

15.094
(2.161)

15.754
(1.830)

> 15.754
(> 1.830)

meer dan in 2015

  • Uitgifte  bedrijventerrein in hectaren

0,0

4,1

5

3

  • Leegstand vloeroppervlak kantoren

11,9%

10,6%

13,4%

<13,4%

  • Rapportcijfer tevredenheid ondernemers

6,5

n.b.

>6,5

Beter dan

in 2015

1: Kamer van Koophandel Noord-Nederland. Een inschrijving bij de Kamer van Koophandel betekent niet dat men daadwerkelijk gestart is met de activiteiten.
2: Eigen registratie.
3: Vastgoedmonitor Gemeente Groningen.
4: Rapportage 'MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland 2012/2013', Lexnova BV.

Beleidsvelden

Samenwerken met bedrijvenverenigingen

Het georganiseerde bedrijfsleven en de gemeente zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het stimuleren van de economie en de werkgelegenheid in Groningen. Dat zijn we eind 2014 overeengekomen in het Convenant Ondernemend Groningen. De convenantpartners stellen middelen en capaciteit beschikbaar voor vooral stadsbrede projecten. Er wordt gewerkt met een open agenda waarbij iedereen nieuwe initiatieven kan aandragen.

De steeds intensievere samenwerking met het bedrijfsleven mondt uit in gezamenlijke projecten en activiteiten.

Analyse Hoe staan we ervoor?

Eind 2014 gingen het bedrijfsleven en de gemeente op een andere manier met elkaar samenwerken. Daarbij neemt het bedrijfsleven steeds meer het voortouw. De gemeente geeft vooral ruimte, legt verbindingen en faciliteert actief. Onlangs is de Koepel Economische Agenda opgericht. Naast de bedrijvenverenigingen, het Fonds Ondernemend Groningen en de gemeente zijn ook andere organisaties in deze koepel vertegenwoordigd. Het gaat om VNO-NCW, MKB Noord, het Akkoord van Groningen, Alfa College en Noorderpoort. De koepel moet projecten aansturen. Die leveren een bijdrage aan een of meer van de zeven ontwikkelopgaven uit het Convenant Ondernemend Groningen.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

We willen de verdergaande samenwerking met het bedrijfsleven al werkende weg uitwerken in gezamenlijke projecten en activiteiten in 2016.

Activiteiten

Ondersteunen van en samenwerken met de Koepel Economische Agenda.

Bedrijvigheid breed stimuleren

We stimuleren bedrijvigheid in brede zin en we ondersteunen ondernemers. Extra aandacht besteden we aan starters en aan duurzaam ondernemen.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Behaald
 2013

Behaald 2014

Beoogd 2015

Beoogd 2016

  • Aantal bedrijfsbezoeken

520

780

>700

>700

  • Aantal adviesgesprekken met startende ondernemers

150

170

130

100

  • Aantal adviesgesprekken horeca

800

700

700

700

  • Aantal financiële  adviesgesprekken

80

40

40

40

  • Aantal bedrijfsverhuizingen begeleiden

niet geregistreerd

20

20

20

Analyse Hoe staan we ervoor?

Groningen heeft een steeds sterker wordende positie in een jaarlijkse ranking van Deloitte, gemeten in 2012, 2013 en 2014. Dat wijst op een aantrekkelijk investerings- en vestigingsklimaat en een goed klimaat voor startende jonge ondernemers. In 2016 doen we weer mee aan het onderzoek 'MKB-vriendelijkste gemeente van Nederland', onderzoek bedrijvenpanel en het vestigingenonderzoek van de gemeente Groningen.

Activiteiten

Bedrijven diensten op maat verlenen

(Startende) ondernemers stimuleren

Duurzaam ondernemen stimuleren

Zzp-ers en kleine zelfstandigen in moeilijke positie ondersteunen (StadOogst)

Aansluiting vraag en aanbod van werk bevorderen

We streven naar een arbeidsmarkt waar werkgevers kunnen beschikken over de juiste arbeidskrachten en waar zoveel mogelijk mensen meedoen in een betaalde baan. We ondernemen of steunen activiteiten die werkgevers ondersteunen in hun personeelsbeleid. Het beleid om mensen op weg te helpen naar de arbeidsmarkt is te vinden in programma Werk en inkomen.

De steeds intensievere samenwerking met het regionale bedrijfsleven mondt uit in gezamenlijke projecten en activiteiten in 2016 om samen te zorgen voor meer werkgelegenheid: meer reguliere banen, maar bijvoorbeeld ook meer leerwerkplekken, stageplaatsen en garantiebanen.

Analyse Hoe staan we ervoor?

Via het economische programma dragen we bij aan het versterken van het bedrijfsleven. En daarmee aan het behouden en vergroten van de werkgelegenheid. Ook werken we via het sociale beleid in programma Werk en inkomen aan het ‘arbeidsfit' houden en krijgen van mensen zodat zij klaar staan als er vraag is of komt naar werk.
In de arbeidsmarktbenadering gaan we steeds meer uit van de vraag van werkgevers. Een intensievere samenwerking tussen medewerkers van Economie en van Werk draagt bij aan vraaggerichter werken. Ook helpt het bij het werken vanuit kansen en mogelijkheden en een meer verkoopgerichte houding richting ondernemers/werkgevers. De samenwerking draagt eveneens bij aan het opbouwen van effectieve werkgeversnetwerken.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

De steeds intensievere samenwerking met het regionale bedrijfsleven mondt uit in gezamenlijke projecten en activiteiten in 2016 ter bevordering van de werkgelegenheid.

Activiteiten

Projecten uit de Economische Agenda samen met bedrijfsleven uitvoeren

Personeels-carrousels opzetten (o.a. metaal- en de bouwsector)

Aankomende professionals in contact brengen met bedrijven

Handelsrelaties met het buitenland bevorderen

We willen Groningen uitbouwen tot een sterke economische regio in Europa. We bevorderen de samenwerking met het Groningse bedrijfsleven en helpen mee om buitenlandse investeringen in Noord-Nederland uit te lokken. Door betere verbindingen ondersteunt Groningen Airport Eelde de internationalisering van onze economische clusters.
Het beleid om onze kennissectoren in internationaal perspectief te stimuleren en te profileren, vindt u in deelprogramma Groningen kennisstad.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Beoogd 2016

  • Bedrijven uit de regio koppelen met buitenlandse bedrijven

30

Analyse Hoe staan we ervoor?

Eind 2014 ontving Groningen erkenning van de nationale Chinese overheid voor ’s werelds beste zusterstadrelatie van China. Afgelopen jaren vonden regelmatig inkomende en uitgaande handelsmissies plaats met meerdere waardevolle contacten voor ons bedrijfsleven en kennisinstellingen als resultaat. In 2015 vierden we onze 30-jarige stedenband met Tianjin.

Onze contacten met Duitsland stonden de afgelopen periode in het teken van het creëren van een grensoverschrijdend netwerk, bijvoorbeeld voor toekomstige EU-projecten. De samenwerking tussen de regio Groningen-Assen en de Metropolregion Bremen-Oldenburg is geconcretiseerd in onder andere het project ‘Smart Regions North’. Ons optreden als Partnerstad tijdens de Hafengeburtstag in Hamburg was een mijlpaal in 2015. Deze eer vloeit voort uit de reeds bestaande samenwerking met Hamburg op het gebied van onder andere design, media, ICT en de gaming industrie.

We nemen voorlopig geen initiatieven tot handelscontacten en missies naar Rusland. Vanwege de handelsboycot zijn de plannen bevroren.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

Onze zorgvuldig opgebouwde (handels)contacten met Noord-Duitsland en China voortzetten, waarbij we het Groningse bedrijfsleven aanhaken.

Activiteiten

Voorzetten van de opgebouwde (handels)contacten met Noord-Duitsland en China

Gezamenlijke internationale projecten met het bedrijfsleven uitvoeren

Als aandeelhouder faciliteren van Groningen Airport Eelde

Werken aan een goed aanbod aan werklocaties

Op bedrijventerreinen, kantorenparken en locaties voor (grootschalige) detailhandel is meer dan de helft van de werkgelegenheid in de stad geconcentreerd. We noemen dit de werklocaties. Voor de komende jaren is het niet nodig nieuwe plannen te maken voor meer nieuwe werklocaties. In het beheer van de bestaande locaties werken we samen met de gebruikers. Verouderde werklocaties knappen we op, voor braakliggende terreinen en leegstaande kantoorpanden zoeken we zinvolle (tijdelijke) bestemmingen.

We streven naar een goed vestigingsklimaat. Daarin bieden we een divers aanbod van nieuwe en bestaande hoogwaardige locaties voor zoekende bedrijven. Daarvoor moeten we ook de kwaliteit verbeteren en leegstand minimaliseren. De locaties willen we zo goed mogelijk aanprijzen.
Voor nieuwe bedrijven willen we de Rode Loper uitleggen door het zo makkelijk mogelijk maken van bijvoorbeeld het proces van verkoop en vergunningverlening. Om overschot te voorkomen, werken we actief mee aan transformatie, met name op afzonderlijke kantoorlocaties.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Realisatie 2013

Realisatie
 2014

Beoogd
2015

Beoogd
 2016

  • Uit te geven bedrijfskavels

0

5

         5

5

Analyse Hoe staan we ervoor?

We zien langzaam dat de interesse in de markt voor nieuwe bedrijfsvestigingen weer aantrekt. Dit leidde onlangs tot enkele kleinschalige verkopen op Eemspoort en interesse voor kavels op Westpoort en Eemspoort.
Ook in de bestaande gebieden zien we dynamiek op kleinere en grotere schaal. In het oog springen nieuwe plannen voor de 'Zwarte Doos', het voormalige pand van SOZAWE aan de Eendrachtskade en het voormalige pand van Stadsbeheer aan de Gotenburgweg. Ook transformatie van leegstaande kantoren zet door, vooral tot (jongeren)huisvesting. Vaak gaat het daarbij om afzonderlijke locaties.
De kantorenleegstand daalde het afgelopen jaar en bedraagt momenteel op 10,5 procent. Dit is minder dan het landelijk gemiddelde van 15,7 procent. De bedrijfsruimtemarkt is verslechterd door een groeiend aanbod. De leegstand steeg licht tot 9,8 procent.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

Het is van belang dat we grond uitgeven op onze nieuw ontwikkelde bedrijventerreinen. Ook het komend jaar willen we ongeveer 5 hectares nieuw bedrijventerrein uitgeven op Zernike, Westpoort, Eemspoort en Eemspoort-Zuid.
In 2016 maken we een nieuw economisch marketingplan.
We gaan ook ons gehele proces van initiatief tot vergunningverlening kritisch doorlichten en waar mogelijk vereenvoudigen, versnellen en verduidelijken.

Activiteiten

Samenwerken (co-creatie; cofinanciering) aan verbeteren werklocaties

Faciliteren tijdelijk gebruik braakliggende terreinen (o.a. voor zonneweides)

Marketingplan opstellen en acquisitieactiviteiten intensiveren

Doorlichten vergunningenproces

Bedrijvigheid buiten de binnenstad

We stimuleren de economie en bedrijvigheid in de wijken met kansen voor ondernemers om te groeien. Daarmee leveren we een bijdrage aan de leefbaarheid en de werkgelegenheid in de wijken. We werken mee aan initiatieven voor het huisvesten van zzp-ers en startende bedrijfjes in de wijken.

Analyse Hoe staan we ervoor?

De start-up community oftewel gemeenschap van beginnende bedrijven in Groningen ontwikkelt zich sterk. Initiatieven voor ontmoetingsplaatsen en broedplaatsen die de gemeente eerder ondersteunde en die erg goed lopen, zijn onder andere het Launch Café en Cube050. Hier zijn innovatieve bedrijven uit voortgekomen. De Energy Academy Europe en EnTranCe zijn er specifiek voor het bevorderen van energieke bedrijvigheid. In augustus ging het nieuwe netwerkplatform voor startende ondernemers 'Founded in Groningen' van start.
 

Activiteiten

Ondersteunen/faciliteren projecten voor huisvesting zzp-ers en start-ups

Wijkbedrijven en -coöperaties aanmoedigen

Deelprogramma 4

Overige economie en werkgelegenheid

Aandeel in het totaal programma

Enerzijds worden in dit deelprogramma lasten en baten verantwoord die zijn gelieerd aan ruimtelijk-economische projecten. Voor een belangrijk deel zijn budgetten financieel-technisch van aard (kapitaallasten). Ook de resultaten grondzaken worden voor een groot deel verantwoord in dit deelprogramma. Concreet gaat het om de nog in exploitatie te nemen eigendommen en verhuurde kavels. Voor grondzaken is geen afzonderlijk deelprogramma opgenomen in de begroting. In de paragraaf grondbeleid zijn alle resultaten grondzaken nader toegelicht.

Anderzijds zijn lasten opgenomen die te maken hebben met de uitvoering van het economische programma. Ook de jaarlijkse bijdragen aan de Regio Groningen Assen, het Fonds Ondernemend Groningen en Marketing Groningen maken hier onderdeel van uit.