Onderwijs

Deelprogramma 1

Onderwijskansen

Aandeel in het totaal programma

In het deelprogramma Onderwijskansen bundelen we ons beleid gericht op het creëren van optimale onderwijsvoorwaarden en –voorzieningen. We willen dat alle kinderen en jongeren in Groningen zich naar eigen aard en talent ontplooien en zich zoveel mogelijk zonder stagnatie ontwikkelen. Ook zien we ze graag opgroeien tot verantwoordelijke burgers en goed voorbereid op de arbeidsmarkt komen.

We willen bijdragen aan kwalitatief goed onderwijs dat goed op elkaar aansluit. Dit onderwijs biedt de ondersteuning die aansluit bij de leerlingen en tegemoetkomt aan de vraag op de arbeidsmarkt. Het daagt kinderen en jongeren optimaal uit om zich te ontwikkelen en bereidt hen zo goed mogelijk voor op de toekomst. Dit legden we met de onderwijsinstellingen – van voorschoolse instellingen tot en met universiteit – vast in het Groninger Onderwijspact 2013

In het schooljaar 2014-2015 mocht Groningen zich dé onderwijsstad van Nederland noemen. Die titel dankten we aan de goede samenwerking tussen de kennis- en onderwijsinstellingen onderling en met de gemeente. Die samenwerking zetten we voort en versterken we waar mogelijk.

EFFECT INDICATOREN

indicator

Behaald
2014

Beoogd
 2015

Beoogd
2016

middellange
 termijn

  • gemiddelde score eindtoets groep 8 Groningen (landelijk)

534,7 (534,8)

 landelijk
 gemiddelde

landelijk gemiddelde

minimaal landelijk gemiddelde

  • aantal niet werkende werkzoekenden  <23 jaar zonder startkwalificatie

299

n.b.

 daling

n.b.

Beleidsvelden

Kansenbeleid en kwaliteitsbewaking

Met het Kansenbeleid richten we ons in de eerste plaats op de jongste burgers van de stad. We bieden voorzieningen om (taal-) ontwikkelingsachterstanden te voorkomen en zo vroeg mogelijk aan te pakken.
Om een goed leerklimaat in Groningen te stimuleren maakten we met de onderwijsinstellingen afspraken in het Onderwijspact in 2013. De oprichting van het Groninger College van Onderwijs komt hieruit voort. Binnen dit beleidsterrein is ook ons kwaliteitstoezicht op de voorschoolse voorzieningen en gastouderopvang ondergebracht.  

We willen:

  • Dat alle kinderen en jongeren in Groningen zich naar eigen aard en talent ontplooien, opgroeien tot verantwoordelijke burgers en goed voorbereid op de arbeidsmarkt komen;
  • Dat kinderen een doorgaande ontwikkelingslijn volgen;
  • Voorschoolse voorzieningen en gastouderopvang van goede kwaliteit.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Behaald
 2014

Beoogd
 2015

Beoogd
2016

  • Gebruik vve-programma’s door vve-doelgroep

84%

85%

85%

  • Leerwinst groep 2 ten opzichte van landelijk gemiddelde

45%

80%*

n.t.b.*

  • Geïnspecteerde locaties kinderopvang

n.b.

100%

100%

*deze doelstelling is opgenomen in de bestuursafspraken intensivering VVE in 2012. Hierbij gaat het om het percentage kinderen dat de minimaal de landelijk gemiddelde leerwinst behaalt. De oorspronkelijke ambitie is niet realistisch gebleken. Voor 2016 worden nieuwe afspraken gemaakt.

Analyse Hoe staan we ervoor?

In 2014 is de registratie van het aantal doelgroepkinderen voor- en vroegschoolse educatie (vve) goed op orde gebracht. We bereikten 84% van de vve-doelgroepkinderen met een vve- programma. Het vve-aanbod is verder ontwikkeld en de kwaliteit verbeterd. Dit gebeurde aan de hand van bestuursafspraken met het rijk.
Met het rijk zijn afspraken gemaakt om voor- en vroegschoolse educatie nog beter te benutten en een kwaliteitsimpuls te geven. Hetzelfde geldt voor de activiteiten rondom de verlengde leertijd. Hierbij valt te denken aan schakelgroepen en zomerscholen.

Naast het vve programma, bieden we kinderen die niet tot de vve doelgroep behoren en geen gebruik (kunnen) maken van de kinderdagopvang een basis ontwikkelingsprogramma aan (BOP). In 2014 maakten 703 peuters hiervan gebruik. In 2015 neemt dit aantal toe en de verwachting is dat dit in 2016 door zal zetten. Deze aantallen hangen samen met de fluctuaties binnen de kinderenopvang.

In de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen staan kwaliteitsregels waar de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk aan moeten voldoen. Die dragen bij aan een goede en gezonde ontwikkeling in een veilige en gezonde omgeving. De gemeente ziet toe op het naleven van de kwaliteit. In het handhavingsbeleid is vastgelegd hoe we toezicht houden op de kwaliteit van de kinderopvang en op welke manier we de handhavingsmiddelen inzetten.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

Het komende jaar zetten we onze activiteiten en maatregelen voort. Aan de hand van het landelijk onderwijsachterstandenbeleid dat we in 2016 verwachten, herzien we vanaf 2017 het gemeentelijk kansenbeleid, inclusief de voor- en vroegschoolse educatie (vve).

Activiteiten

Deelname aan het Groninger College van Onderwijs om afspraken Onderwijspact uit te werken

Subsidiëren aanpak taal- en ontwikkelingsachterstanden voorschoolse voorzieningen en het basisonderwijs

Kwaliteitsbewaking voorschoolse voorzieningen

Nieuwe impuls vensterschool

In de Vensterscholen verbinden en bundelen we onderwijs met andere maatschappelijke activiteiten en voorzieningen. Bijvoorbeeld kinderopvang, Centrum voor Jeugd en Gezin, sport en welzijn. Hierdoor creëren we een rijk aanbod, dagen we kinderen uit en krijgen ze volop kansen om hun talenten te ontwikkelen. In 2013 verscheen het samen met de schoolbesturen opgestelde Ambitiedocument nieuwe impuls vensterscholen. Hierdoor voert het onderwijs nu de regie op de samenwerking. In een gezamenlijke stuurgroep zitten onderwijs, opvang, gemeente en het lectoraat Integraal jeugdbeleid. Daarin stimuleren we vensterscholen om te werken aan versterking van de volgende vier thema’s:

  • Een gezamenlijk pedagogisch fundament;
  • Doorgaande ontwikkelingslijn van 0 tot 13 jaar;
  • Ouderbetrokkenheid;
  • Ondersteuning en zorg.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Beoogd
2015

Beoogd
 2016

  • Aandeel vensterscholen

60%

stijging

  • Score uitwerking thema’s

voldoende/ruim voldoende

ruim voldoende /
 goed

Analyse Hoe staan we ervoor?

In 2014 en 2015 zijn voor de nieuwe impuls 16 Vensterschoolplannen ingediend. In juni 2015 vond een eerste meting plaats naar de resultaten van de nieuwe impuls vensterscholen. In juni 2016 volgt nogmaals een meting. Uit de eerste meting blijkt onder andere dat de vensterscholen voldoende tot ruim voldoende werken aan de bovengenoemde thema’s. Ze willen toewerken naar de beoordeling ‘goed’. De samenwerking tussen de WIJ teams en de vensterscholen is nog een ontwikkelpunt.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

  • Met het onderwijs de pijlers van de Vensterschool (verder) versterken.
  • Tot stand brengen van een goede verbinding (samenwerking) tussen de Wij-teams en de vensterscholen.

Activiteiten

Basisscholen stimuleren tot het verder ontwikkelen en indienen van plannen voor Vensterscholen

Deelname aan de stuurgroep Vensterschool als begeleiding bij uitvoeringsplannen van Vensterscholen

Volwasseneneducatie

Met ons beleid voor volwasseneneducatie richten we ons vooral op laaggeletterde volwassenen, analfabeten en mensen die vrijwillig inburgeren. We bieden leertrajecten gericht op deelname aan de maatschappij, werk en opleiding. We doen dit binnen de kaders van de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB).

De gemeente koopt cursussen taal en rekenen in. Voor het formuleren van het educatiebeleid en de inkoop van de cursussen werken we samen met andere gemeenten in de arbeidsmarktregio. De gemeente Groningen coördineert als contactgemeente het regionale educatiebeleid.

We willen:

  • Dat iedereen in Groningen kan lezen, schrijven en rekenen;
  • Dat iedere cursist zijn of haar hoogst haalbare niveau bereikt.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Behaald
 2014

Beoogd
2015

Beoogd
 2016

  • Aantal nieuwe deelnemers basiseducatie

523

n.b.

500

Analyse Hoe staan we ervoor?

Op 1 januari 2015 is de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB) gewijzigd. De gedwongen winkelnering bij Regionale Opleidingscentra wordt afgebouwd. En de gemeente Groningen coördineert het opstellen van het educatiebeleid in onze arbeidsmarktregio. In 2015 kozen we ervoor om het bestaande beleid voort te zetten. Voor 2016 formuleren we in de arbeidsmarktregio nieuw beleid.

Ook via ons armoedebeleid dragen we bij aan laagdrempelige vormen van taalondersteuning. Hiervoor verwijzen we naar programma Werk en Inkomen, beleidsveld armoede- en minimabeleid.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

Voor 2016 stellen we in overleg met de andere gemeenten in de arbeidsmarktregio een regionaal educatieplan op. Op grond hiervan kopen we cursussen taal en rekenen in.

Activiteiten

Inkoop cursussen taal- en rekenen op basis van regionaal educatieplan

Laagdrempelige vormen van taalondersteuning subsidiëren

Onderwijshuisvesting

De gemeente is verantwoordelijk voor de huisvesting van basisonderwijs, speciaal onderwijs en voortgezet onderwijs. We zien goede schoolgebouwen met voldoende capaciteit en een fris binnenklimaat als een belangrijke voorwaarde voor kwalitatief hoogwaardig onderwijs.
In de verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs staat de procedure beschreven voor het opstellen en betalen van het programma onderwijshuisvesting.

We willen:
Goede en goed bereikbare schoolgebouwen met voldoende capaciteit en een fris binnenklimaat.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Beoogd
2015

Beoogd
 2016

  • Basisscholen dat voldoet aan norm frisse school

85%

100%

Analyse Hoe staan we ervoor?

Integraal huisvestingsplan
In 2016 verwachten we het laatste deel van het programma 2012-2015 Fris en Duurzaam uit te voeren en daarmee dit programma af te ronden. Eind 2015 ronden we het opstellen van het Integraal Huisvestingsplan 2016-2019 af. In 2017 zullen we een update maken van dit plan.

Doordecentralisatie onderhoud.
Sinds 1 januari 2015 zijn ook de schoolbesturen in het basisonderwijs verantwoordelijk voor alle onderhoud en aanpassing van de gebouwen. Voor de schoolbesturen voor voortgezet onderwijs was dit al het geval. Als gemeente blijven we wel verantwoordelijk voor (vervangende) nieuwbouw en uitbreiding van de huisvesting voor het basis-, speciaal- en voortgezet onderwijs.

Aardbevingsproblemen
Om de risico's voor de schoolgebouwen goed in beeld te krijgen, gaven we opdracht voor een quick scan van alle schoolgebouwen op hun aardbevingsbestendigheid. De uitkomst wordt in het najaar van 2015 jaar bekend en kan betekenen dat de huisvestingsplanning in 2016, bijvoorbeeld vanwege nieuw te hanteren bouwrichtlijnen, moet worden aangepast.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

In het najaar van 2015 bieden we de gemeenteraad een actueel integraal huisvestingsplan aan op basis van de huidige stand van zaken. In de update worden we de gevolgen van de aardbevingsproblematiek verwerkt.

Activiteiten

Beheren en verduurzamen schoolgebouwen: afronden integraal huisvestingsplan 2012-2015 (Fris en Duurzaam)

Uitvoeren integraal huisvestingsplan 2016 -2019: starten nieuwbouw scholen Oosterpark en Ebbingekwartier.

Natuur- en duurzaamheidseducatie

We bevorderen de kennis van de jeugd van de natuur, zodat ze later kunnen bijdragen aan een duurzame wereld. Daarom hebben we een gemeentelijk centrum voor natuur- en duurzaamheidseducatie. Dit is voor basisschoolkinderen en aanvullend op het reguliere onderwijsaanbod. Hierbij werken we samen met de scholen.
We bevorderen de kennis en ervaring bij de jeugd van de natuur en van mogelijke bijdragen aan een duurzame wereld via het Centrum voor Natuur- en Duurzaamheidseducatie (NDE). Het Centrum voor NDE zorgt o.a. voor lessen basisonderwijs op kinderwerk-tuinen, uitleen van lesmaterialen, advies  aan scholen, excursies voor het basisonderwijs en de openstelling van het bezoekerscentrum.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Behaald
 2014

Beoogd
 2015

Beoogd
 2016

  • Aantal scholen dat gebruik maakt van NDE

96%

96%

96%

  • Aantal leerervaringen*

45.708

46.000

46.000

* één leerervaring is één kind dat één uur les krijgt.

Analyse Hoe staan we ervoor?

Na een stormachtige groei sinds 2009 stabiliseerde de deelname van de basisscholen aan de natuur- en duurzaamheidseducatie zich op 96%. Het doel is om dit percentage vast te houden.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

We willen dat kinderen en jongeren zich ontwikkelen tot betrokken en verantwoordelijke burgers die een bijdrage leveren aan een duurzame samenleving. Door de kennis en ervaring bij de jeugd te bevorderen van de natuur en van mogelijke bijdragen aan een duurzame wereld.

Activiteiten

Bekostigen en uitvoeren Centrum voor Natuur- en Duurzaamheidseducatie

Deelprogramma 2

Voorkomen schooluitval

Aandeel in het totaal programma

Zonder diploma's is het lastig je talenten in het verdere leven in te zetten. Daarom vinden we het erg belangrijk dat kinderen hun school afmaken. Kinderen die vanwege bijzondere omstandigheden niet zelfstandig naar school kunnen komen ondersteunen we bij het vervoer.

EFFECT INDICATOREN

indicator

Behaald 2012/
 2013

Behaald 2013/
 2014

Beoogd
 2015

Beoogd
 2016

  • Percentage vsv tov deelnemers VO en MBO

3,0%

2,8%

2,5%

2,5%

  • Niet-werkende werkzoekenden < 23 jaar zonder startkwalificatie

n.b.

299

n.b.

daling

Beleidsvelden

Vsv en leerplicht

Met het onderwijs werken we intensief samen om verzuim en voortijdig schoolverlaten te voorkomen. We zien toe op de handhaving van de leerplicht en voeren de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten uit.

We willen dat alle kinderen in Groningen

  • Naar school gaan;
  • Een schooldiploma halen.

PRESTATIE INDICATOREN

indicator

Behaald
2013

Behaald

 2014

Beoogd
2015

Beoogd
2016

  • Aantal vsv-ers

326

295

260

260

  • Thuiszitters in schooljaar teruggeleid naar onderwijs

n.b.

71%

80%

80%

Analyse Hoe staan we ervoor?

Om het aantal voortijdig schoolverlaters terug te dringen, voeren we samen met het onderwijs het convenant 'Aanval op de schooluitval 2012-2015’ uit. Dit convenant is inmiddels met een jaar verlengd tot 2016. De landelijke doelstelling is dat er in 2016 nog maximaal 25.000 voortijdige schoolverlaters zijn.
De aanpak heeft resultaat; het percentage voortijdige schoolverlaters nam de afgelopen jaren af. Ondanks de afname blijft de uitval in onze regio wel iets hoger dan het landelijk gemiddelde.  

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

In 2016 willen we een verdere daling van het aantal schoolverlaters zoals afgesproken in het convenant 'Aanval op de schooluitval'.  Daarnaast willen we thuiszitters zo snel en zo veel mogelijk terugleiden naar het onderwijs.

Activiteiten

Handhaven leerplicht met extra aandacht voor thuiszitters

Preventie en aanpak voortijdige schoolverlaters

Leerlingenvervoer

Het aanbieden van leerlingenvervoer voor kinderen die vanwege bijzondere omstandigheden niet zelfstandig naar school kunnen reizen, is een van de wettelijke onderwijstaken van de gemeente. We zorgen voor vervoer naar de voor hen beste en toegankelijke school die het meest dichtbij is. Ons beleid ligt vast in de Verordening Leerlingenvervoer gemeente Groningen 2014.

We willen in Groningen dat alle kinderen naar school kunnen komen.

Analyse Hoe staan we ervoor?

Voor de zomer van 2015 maakten 539 leerlingen gebruik van het leerlingenvervoer. Dit getal is al jaren redelijk stabiel. De regeling voor leerlingenvervoer is per 2014 versoberd waardoor we de regeling kunnen uitvoeren zonder budgetoverschrijding. Eén van de nieuwe regelingen is de verplichting voor alle ouders om hun kind minimaal één keer in de week zelf te halen of te brengen naar of van school. De versobering leidde niet tot meer bezwaarschriften of klachten.

Doelen Wat willen we bereiken in 2016?

Ouders van leerlingen die vanwege bijzondere omstandigheden niet zelfstandig naar school kunnen reizen worden ondersteund in het vervoer zodat de leerlingen onderwijs kunnen volgen.

Activiteiten

Uitvoeren verordening leerlingenvervoer